Hayrullah Erol

Hayrullah Erol werd in 1939 geboren in het dorp Fuadiye, gelegen in het district Çekerek, provincie Yozgat, in Turkije. Als enig kind groeide hij op in een eenvoudig gezin, waar zijn ouders hem hielpen met het werk, maar waar regelmatige scholing geen vanzelfsprekendheid was. Hayrullah herinnert zich zijn jeugd als “redelijk goed,” ondanks het feit dat hij nooit naar school ging. “Mijn vader was alleen, en destijds was het dorpsleven niet ingericht op regelmatige scholing,” vertelt hij.

In de jaren die volgden, zou Hayrullah een ander pad inslaan. Na twee jaar militaire dienst kwam het moment waarop hij zijn leven in Turkije wilde veranderen. “Op 15 mei 1963 ben ik naar België gekomen om als mijnwerker te werken,” vertelt Hayrullah. Het pad naar België werd echter pas duidelijk na een ontmoeting met vrienden. “Arbeiders gaan naar Europa, waarom ga jij niet?” was de vraag die hem die nacht niet meer losliet. “Toen ik dat hoorde, kon ik die nacht niet slapen. Ik begon te dromen.”

De volgende ochtend besloot Hayrullah actie te ondernemen. Hij ging naar een vriend van hem, een politieagent in Ankara, die hem zou helpen om de administratieve rompslomp van de werkvergunning te doorlopen. “Mijn politieagent-vriend hielp me. Omdat hij politieagent was, kon hij zich door de menigte heen worstelen en naar binnen gaan,” zegt Hayrullah over het moment waarop hij zich registreerde voor de reis naar België. Dankzij de hulp van zijn vriend werd hij toegevoegd aan de lijst van vertrekkenden, en na de nodige medische keuringen was de reis naar Europa een feit.

De reis naar België duurde vijf dagen, met een overnachting in Duitsland. Eenmaal in België aangekomen, werd Hayrullah samen met vier andere arbeiders naar Beringen gebracht, waar hij zou werken in de steenkoolmijnen. “We waren met vijf mensen in de bus naar België. Alles was gepland,” herinnert hij zich. In de mijnen begon hij aan zijn zware werk onder de grond, waar hij twintig jaar zou doorbrengen. “Mijnwerk was zwaar werk, en ondergronds gebeurden er uiteraard ook ongelukken,” vertelt hij.

In 1968, na enkele jaren in België, trouwde Hayrullah en begon zijn familie hier op te bouwen. “We hebben onze kinderen zien trouwen en nu heb ik 20 kleinkinderen. Ik kwam hier als één persoon, en nu zijn we een grote familie,” zegt hij met trots. Zoals veel gastarbeiders was zijn oorspronkelijke plan om terug te keren naar Turkije. “Ik zou 5-6 duizend lira verdienen en teruggaan,” zegt hij. “Maar het liep anders. Elk jaar stelden we het uit, en uiteindelijk zijn we hier gebleven.”

Toch was er altijd de gedachte om terug te keren naar het thuisland. “Ik heb er vaak aan gedacht om definitief terug te keren naar Turkije, maar mijn vrouw wilde het niet. Ze zei altijd: ‘De kinderen zijn hier, waar ga je heen?’ En dat is de waarheid: als je kinderen hier zijn, kun je niet weggaan,” zegt Hayrullah over zijn beslissing om in België te blijven, samen met zijn gezin.

Hayrullah’s leven in België was economisch gezien succesvol. Hij en zijn familie hadden werk, verdienden hun geld en bouwden een leven op. “Economisch gezien was het goed voor mij om naar België te komen. We hebben hier gewerkt, geld verdiend, een leven opgebouwd en zijn met pensioen gegaan,” zegt hij. Maar niet alles was perfect. Hij merkte dat zijn kinderen te maken hadden met obstakels in het onderwijs. “Ik stuurde mijn kinderen hier naar school. Mijn droom was dat ze de beste opleiding zouden krijgen,” zegt Hayrullah. “Maar naar mijn mening niet voldoende. Er zijn hier in het systeem bepaalde belemmeringen. Volgens mij is er sprake van verborgen racisme. Ze doen het heel subtiel. Ze willen niet dat kinderen van arbeiders zoals wij op hoog niveau studeren.”

Door deze subtiele vormen van discriminatie verloren veel van de kinderen hun motivatie of werden ze vroegtijdig afgeschreven. “Door de manier waarop ze worden behandeld op school, verliezen veel van onze kinderen hun motivatie om te studeren of worden ze bij de minste fout gemakkelijk uitgeschakeld,” legt hij uit. Dit was voor Hayrullah moeilijk te accepteren, aangezien hij altijd wilde dat zijn kinderen de kansen kregen die hij zelf niet had.

Ondanks de uitdagingen die hij meemaakte, heeft Hayrullah altijd een diep geloof in het belang van onderwijs. “Voor de volgende generaties, onze kleinkinderen, is het belangrijk dat ze een goede opleiding krijgen en een waardevol beroep kiezen, zodat ze in dit land sterk en blijvend kunnen zijn,” zegt hij over de toekomst van zijn familie.

Het leven in België gaf Hayrullah ook de mogelijkheid om een brug te slaan naar zijn Belgische vrienden. “Ik heb genoeg Vlaams geleerd om mezelf te redden. Ik heb een Belgische vriend. Af en toe ontmoeten we elkaar en praten we,” vertelt hij. Tijdens deze gesprekken legt hij zijn vriend uit dat geloof essentieel is voor wat er na de dood gebeurt. “Als je gelooft, ga je naar de hemel,” zegt Hayrullah, hoewel hij weet dat zijn vriend niet altijd overtuigd is van deze boodschap.

Hayrullah Erol’s verhaal is een weerspiegeling van de ervaringen van veel gastarbeiders die hun leven opbouwden in België, weg van hun thuisland. Zijn reis van Turkije naar België was er een van dromen, uitdagingen en doorzettingsvermogen. Het toont niet alleen de zoektocht naar een beter leven, maar ook de liefde voor familie, het belang van werk en de hoop dat de volgende generaties sterker en beter af zullen zijn.

HAYRULLAH EROL

BERİNGEN

Ben 1939 yılında Yozgat Çekerek ilçesi Fuadiye köyünde doğdum.

Okula tam olarak gidemedim. Babam yalnızdı, o zamanlar köy yeri düzenli bir eğitim alamadık.

Gençliğim iyi geçti sayılır. Ben yalnızdım, annem babam işlerimizde bana yardım ederlerdi.

2 yıl askerlik yaptım. Birkaç yıl sonra 15 Mayıs 1963 yılında Belçika’ya maden işçisi olarak geldim.

‘’Avrupa’ya İşçi Gidiyor, Sen Neden Gitmiyorsun’’ Dediler.

Belçika macerası şöyle başladı. İş aramak üzere Ankara’ya gelmiştim. Bana tanıdıklarım ‘’Avrupa’ya işçi gidiyor, sen neden gitmiyorsun’’ dediler. Bunu duyunca o akşam sabaha kadar gözüme uyku girmedi. Hayal kurmaya başladım. Ertesi gün sabah erken kalktım ve bir arkadaşım vardı, polis memuruydu, onun yanına gittim. Ondan bana yardımcı olmasını istedim. İşlerini tamamladıktan sonra Ankara Samanpazarı’nda bulunan bir büroya kadar gittik. Orası tam ana baba günü gibiydi. İçeri gitmenin adeta imkânı yoktu. İnsanlar yağmur gibi oraya akmışlar, nereden duydularsa artık.

Polis Arkadaşım Bana Yardımcı Oldu

Arkadaşım polis olduğu için orada kalabalığı yara yara içeri girmeyi başardı. Orada büroda ‘’bu benim yeğenim’’ dedi ve bana yardımcı olmalarını söyledi. Yeğenimi kaydedin ve en erken gidenlerle gönderin dedi. Onun sayesinde kayıt yapıldı, dosyalarım hazırlandı, sağlık muayenesi olduk ve 1 hafta sonra aileniz ile helalleşip tekrar buraya gelin dediler.

Listede 2 Tane Hayrullah Erol Çıktı

Köyde 1 hafta kaldım, ailem ile helalleştim ve tekrar Ankara’ya geldim. Tekrar buluşma merkezine gittim. Gerekli işlemler sağlık kontrolleri tekrarlandı. Sonra isimleri okumaya başladılar. Hayrullah Erol diye çağırdılar. Biri öne atladı ben Hayrullah Erol’um dedi. Ona sen buradan ayrıl dediler, senin ciğerlerin sağlam değil, sen sağlık kontrolünden geçemedin dediler. Bana ise bir şey demediler. Beni gidecekler listesine eklediler.

Belçika’ya Otobüs İle Geldim.

Yolculuk tam 5 gün sürdü. Almanya’da 1 akşam otelde yattık. Yolculuğumuz gayet iyi geçmişti. Bizden sonra Belçika’ya gelenler uçak ile geldiler.

Belçika’ya otobüste 5 kişi gelmiştik. Her şey programlanmıştı. Geldiler bizi aldılar. Beringen Maden Ocağı’nda çalışmak üzere bizi Beringen’e getirdiler. Orada toplandığımız yerde guruplar oluşturuldu. Ben kendi gurubumu seçmiştim. Benimle birlikte 6 kişi olmuştuk. Hatırladığım kadarıyla Ankaralı Orhan, Yozgatlı Koca Mustafa, Kırşehirli İbo, Tosyalı Yakup, Ankaralı genç ve Çamur Şevket bizim gurupta olanlardı.

Beringen Maden Ocağında 20 Yıl Çalıştım.

Yer altında ağır işlerde çalıştım. Kömür çıkarılan yerlerde dalyalarda çalıştım. Maden Ocağında çalışmak zor bir işti. Yerin altında elbette iş kazaları da oldu.

Belçika’ya gelip çalışanların durumu iyiydi, ancak çalışmak istemeyenlerin işte yüzü olmayanlar perişandı.

1968 Yılında Evlendim

Ben Belçika’ya geldiğimde bekardım. 1968 yılında evlendim. Çocukları evlendirdik 20 tane torunum var. Buraya 1 kişi gelmiştim şimdi kocaman bir aile olduk. Cenab-ı Allah’ın lütfu işte.

5-6 Bin Lira Kazanıp Geri Dönecektim

Belçika’ya herkes gibi ben de para kazanıp geri dönecektim. Burada 5-6 bin lira kazanırsam geri dönecektim. Buraya o fikirle geldim ama işler öyle olmadı. Seneye gideriz, öbür seneye gideriz dedik hep erteledik sonuçta burada kaldık. Kazandığım parayla ise memlekette sadece 1 ev alabildim.

Çocuklar Okullarda Çok Sinsi Bir Şekilde Engelleniyor.

Çocuklarımı burada okula gönderdim. Benim hep en iyi eğitimi alsınlar hayalim vardı. Belli bir yere kadar geldiler ama bana göre yeterli olmadı. Buranın sisteminde bazı engellemeler var. Bana göre gizli bir ırkçılık var. Çaktırmadan yapıyorlar. Bizim gibi işçi sınıfının çocuklarının öyle yüksek düzeyde okumasını istemiyorlar. Çocuklarımızın çoğu okullarda yapılan muamele yüzünden okuma isteğini ya kaybediyor ya da en ufak bir hatası oldu mu hemen çok kolayca eleniyorlar. Bizim çocuklarımızın okuyup iyi yerlere gelmelerini pek istemiyorlar.

Belçika’ya Gelmem Benim İçin İyi Oldu

Ekonomik anlamda Belçika’ya gelmem iyi oldu. Burada çalıştık para kazandık, düzen kurduk, emekli olduk. O açıdan bakıldığında buraya gelmem benim adıma iyi oldu. Çocuklarım, torunlarımda bu sayede bu ülkenin imkanlarından faydalanmış oldular.

‘’İman Edersen Cennete Gidersin’’

Flamanca konusunda kendimi idare edecek kadar dil öğrendim. Bir tane Belçikalı arkadaşım var. Zaman zaman onunla buluşuruz, sohbet ederiz. Belçikalı arkadaşıma cennet var cehennem var diye anlatıyorum. O da bazen kabul ediyor, bazen de itiraz ediyor. Ben ölünce ne olacak diye sorduğunda ona; ‘’İman edersen cennete gidersin’’ diyorum. Ama pek imana geleceği yok. Öyle gözüküyor.

Kesin Dönüşü Hep Düşündüm Ama Eşim İstemedi.

Türkiye’ye kesin geri dönüşü düşündüğüm oldu ancak eşim bunu istemedi. Bana hep ‘’Çoluk çocuk burada, bırakıp nereye gidiyorsun’’ dedi. İşin gerçeği de öyle, çocukların burada ise bırakıp gidemiyorsun.

Belçika’da şu anda bizim çocuklarımızın durumu iyi. Kurulu bir düzenleri var, işleri gelirleri var, sorun yok ancak onların çocukları ve torunlarının durumu nasıl olur onu bilemiyorum.

Gençlerin İyi Geçerli Bir Meslek Sahibi Olmaları Gerekiyor.

Gelecek nesillerin torunlarımızın bu ülkede kalıcı ve güçlü olabilmeleri için çok iyi bir eğitim almaları, iyi geçerli bir meslek sahibi olmaları gerekiyor.