Kemal Ulusoy werd geboren in 1933 in het district Tonya, Trabzon, Turkije. In 1963 kwam hij naar België als mijnwerker, in een tijd dat velen uit Turkije het pad naar Europa volgden voor werk. “Ik kwam alleen naar België, later bracht ik mijn gezin en kinderen hier,” vertelt hij. “De eerste die hier kwamen, hadden het het zwaarst. Er was niemand die je problemen begreep en meteen een oplossing bood. Wij, de eerste groep, hebben veel moeilijkheden doorgemaakt, maar de mensen die na ons kwamen, profiteerden van onze ervaringen.”

Bij zijn aankomst in België werd Kemal geconfronteerd met tal van obstakels, met de taalbarrière als een van de grootste uitdagingen. “In het begin hadden we veel moeite met de taal. Het is heel moeilijk om iets aan iemand uit te leggen zoals het bedoeld is als je de taal niet beheerst,” zegt hij, met een herkenbare vermoeidheid in zijn stem als hij terugdenkt aan die eerste jaren.

Na zijn aankomst in België werkte Kemal 20 jaar in de mijnen. “Na verloop van tijd hebben we deze moeilijkheden langzaam overwonnen. Het eerste wat we deden, was het oprichten van een vereniging,” legt hij uit. De gemeenschap die hij hielp opbouwen zou de basis vormen voor de volgende generaties die in België kwamen wonen.

Maar Kemal had een andere droom. “Op een gegeven moment ben ik naar Turkije gegaan om definitief terug te keren. Ik bleef daar 5-6 maanden, maar het lukte niet, dus ben ik teruggekomen,” zegt hij. Het was een harde les voor Kemal, die altijd het verlangen had om terug te keren naar zijn geboorteland. “Ik werkte in de mijn, verdiende geld, en dat was goed. Maar ik heb me hier nooit echt thuis kunnen voelen. Mijn gedachten waren altijd in Turkije. Als ik genoeg middelen had, zou ik teruggaan en nooit meer terugkomen,” vertelt hij, met een gevoel van heimwee dat nooit helemaal verdwenen is.

Toch vond Kemal een manier om zich in België een leven op te bouwen. “Mijn echte vak is timmerman. Ik heb dit vak jarenlang in mijn land uitgeoefend,” vertelt hij trots. Ondanks de moeilijke start, zocht Kemal altijd naar manieren om succesvol te zijn. “Wij mensen uit de Zwarte Zee-regio hebben vaak veel verschillende talenten. Ik zocht altijd naar manieren om succesvol te zijn in het leven.”

Zijn harde werk en vastberadenheid zouden uiteindelijk vruchten afwerpen. “Toen ik naar België kwam, heb ik alles gedaan wat ik me had voorgesteld, en zelfs meer. Ik heb een huis, een bedrijf, en heb verschillende investeringen gedaan. Economisch heb ik alles bereikt wat ik wilde. Ik heb mijn kinderen goed opgevoed,” zegt hij. “Ik ben een van de eersten die begon met werk voor de vereniging hier. Ik was 10 jaar voorzitter van de Tevhid Moskee in Maasmechelen,” vertelt Kemal, met trots over zijn bijdrage aan de gemeenschap.

Zijn kinderen zouden hun eigen pad volgen in België. “Ik heb mijn kinderen zo goed mogelijk opgevoed en hen naar school gestuurd. Nu werken sommige van mijn kinderen, terwijl anderen hier ambtenaar zijn geworden,” zegt hij, zijn ogen glinsterend van trots. Nu, op 91-jarige leeftijd, kijkt Kemal terug op een leven vol harde arbeid en successen. “Nu heb ik 9 kinderen hier. Hun kinderen, en de kinderen van hun kinderen. Ik kan het niet meer bijhouden. Ik weet niet wat de toekomst voor mijn kleinkinderen zal brengen, maar dat weet alleen Allah,” zegt hij, terwijl hij zijn handen omhoog steekt in een gebaar van overgave.

Gedurende zijn leven heeft Kemal vaak de weg naar Turkije genomen, maar de tijden zijn veranderd. “Vroeger reed ik vaak met de auto naar Turkije. Nu kan ik niet meer rijden, ik heb geen kracht meer,” zegt hij. Hij herinnert zich echter nog goed een incident in Oostenrijk. “Een keer had ik een probleem in Oostenrijk. Mijn jongste zoon had de auto zonder mijn toestemming gestart, en we waren bijna van een klif gevallen. Gelukkig konden we de auto net op tijd stoppen, en mensen daar hielpen ons. We konden de auto weer op de weg krijgen,” vertelt hij met een lach, alsof het avontuur niet meer dan een herinnering is.

Na 60 jaar in België heeft Kemal veel bereikt, maar hij blijft dankbaar voor de kansen die België hem heeft geboden. “Dit land heeft ons veel geholpen. We hebben hier niet gratis gewoond. We hebben hard gewerkt en veel offers gebracht. België is voor mij en mijn familie een broodwinner geworden. Daarom ben ik België dankbaar,” zegt hij, met een gevoel van erkenning voor het land dat hem en zijn familie de kans gaf een nieuw leven op te bouwen.

“Ik had goede relaties met de Belgen,” zegt Kemal, terwijl hij terugdenkt aan de vriendschappen die hij door de jaren heen heeft opgebouwd. “Ik heb twee burgemeesters uit België naar Turkije gestuurd, zodat ze het land en de Turkse mensen konden leren kennen. Ze waren erg blij met deze ontmoetingen,” voegt hij eraan toe, trots op de bruggen die hij heeft gebouwd tussen de twee landen.

Als leider in zijn gemeenschap heeft Kemal veel bijgedragen. “Ik denk dat ik als leider mijn werk goed heb gedaan. Als moslimgemeente hebben we een vereniging opgericht, waarmee we goed georganiseerd zijn. Deze vereniging heeft de gemeenschap geholpen met zowel administratieve zaken als spirituele behoeften,” vertelt hij, duidelijk tevreden met wat hij heeft bereikt.

Hoewel Kemal zich niet helemaal de Vlaamse taal eigen heeft gemaakt, is hij toch trots op de weg die hij heeft afgelegd. “In België heb ik de Vlaamse taal niet op het gewenste niveau leren beheersen. Ik kon normaal communiceren, maar ik had graag een betere kennis van de taal gehad,” zegt hij. Toch heeft hij het gevoel dat hij zijn leven hier goed heeft opgebouwd. “We hebben ons leven hier doorgebracht. Ondanks dat dit niet ons land is, hebben we hier een leven opgebouwd en wortels geschoten. Als we dat niet zouden hebben gedaan, zouden we dan zoveel jaren hier hebben doorgebracht?”

Zijn laatste wens is duidelijk. “Voor mij is vaderlandsliefde iets bijzonders. Als ik sterf, moeten ze me niet hier begraven. Ik ben geboren en opgegroeid in Turkije, mijn voorouders liggen daar, en de graven van mijn ouders zijn daar. Ik wil daar begraven worden. Dit is mijn laatste wens. Mijn kinderen en kleinkinderen moeten dat weten,” sluit hij af, zijn blik vast en rustig, wetende dat zijn reis uiteindelijk terug naar huis zal leiden.

KEMAL ULUSOY

MAASMECHELEN

Ben Kemal Ulusoy. 1933 yılında Trabzon’un Tonya ilçesinde doğdum. Belçika’ya 1963 yılında maden işçisi olarak geldim.

Ben Türkiye’deyken 4 tane çocuğum vardı. 1968 yılında eşimi ve çocuklarımı Belçika’ya getirdim. Burada 5 çocuğum daha oldu.

En Çok Zorluğu İlk Gelenler Çekti.

Burada sizi karşılayan, sizin sorunlarınızı siz dinleyerek hemen çözecek insan da yoktu. Buraya ilk gelenler olarak bizler çok zorluk çektik ancak bizden sonra gelenler hep kendilerinden önce gelenlerin tecrübelerinden ve burada kurulan derneklerden faydalandılar.

Burada ilk etapta çok dil sıkıntısı yaşadık. Bir şeyi başkasına olması gerektiği gibi anlatamamak çok zor bir şey.

20 Yıl Madende Çalıştım.

Zamanla bunları yavaş yavaş aştık. İlk yaptığımız iş bir dernek kurmak oldu. Buraya geldikten sonra 20 yıl maden ocağında çalıştım ve daha sonra malulen emekli oldum.

Türkiye’ye Geri Dönmeyi Denedim Ama Olmadı.

Bir ara memlekete kesin dönmek üzere gittim. Orada 5-6 ay kaldım ve baktım olmadı geri döndüm. Ben 30 yaşımda Belçika’ya geldim. Elbette maden ocağında çalıştım, para kazandım. İyi de oldu. Fakat buraya hiç alışamadım. Benim aklım hep Türkiye’de idi. Elimden gelse yeterli bir kaynağım olsaydı Türkiye’ye döner ve daha geri gelmezdim.

Benim Asıl Mesleğim Marangozluktu.

Ben hayatımda işçiliğin dışında esnaflık yaptım. Benim asıl mesleğim marangozluktur. Memlekette yıllarca bu mesleği yaptım. İnşaat sektöründe de çalıştım. Biz Karadenizliler çok yönlü yetenekleri olur. Hayatta başarılı olmanın yollarını hep aradım.

Hayallerim Gerçek Oldu.

Belçika’ya gelirken hayal ettiğim şeylerin hepsini fazlasıyla yaptım. Evim oldu, işyerim oldu, çeşitli yatırımlar yaptım. Ekonomik açıdan her şeyim oldu. Çocuklarımı da iyi yetiştirdim. Bunun dışında topluma da faydalı olmaya çalıştım. Burada ilk dernek işlerine başlayan kişilerden biriyim. Maasmechelen Tevhid Camii’nde 10 süreyle başkanlık yaptım.

Buralara Geldik Çoğaldık.

Belçika’ya tek kişi geldim, sonra ailemi çocuklarımı buraya getirdim. Bunun dışında memleketten buraya gelen birçok kişiye öncülük yaptım. Ben kendi çocuklarımı elimden geldiği kadar iyi yetiştirdim. Onları burada okula yolladım. Şimdi bir kısmı çalışıyor, bir diğer kısmı ise burada memur oldular.

Şimdi burada 9 tane çocuğum var. Onların çocukları, çocuklarının çocukları. Artık ben sayamıyorum. Torunlar, onların çocukları buralarda ne olacak bilemiyorum. Onu artık Allah bilir. Ben şimdi 91 yaşındayım. Benim görevim ve vadem bitti sayılır. Gerisini artık yaşı genç olanlar düşünecek.

Memlekete Defalarca Arabayla Gittim.

Memlekete eskiden arabayla defalarca gidip geldim. Artık gücüm kalmadı. Şimdi araba süremiyorum. Bir defasında Avusturya’da sorun yaşadım. Küçük oğlum benden habersiz arabayı çalıştırmış, neredeyse uçurumdan aşağı gidiyorduk. Arabayı kıl payı uçurumun kenarında durdurabildik. Orada olanlar da bize yardımcı oldular. Arabayı tekrar düze çıkarabildik.

Bu Ülkenin Bize Çok Faydası Oldu.

60 yıl boyunca Belçika’dayım. Bu ülkenin bize çok faydası oldu. Bizde bedava burada oturmadık. Çok çalıştık, çok bedel ödedik. Belçika benim ve ailem için bir ekmek kapısı oldu. Bundan dolayı Belçika’ya minnettarım.

Burada Belçikalılar İle İyi İlişkilerim Oldu.

Buradan 2 Belediye Başkanını Türkiye’ye gönderdim. Türkiye’yi tanımaları, Türk insanını anlamaları ve tanımaları için Türkiye’de 2 belediye başkanı ile irtibat kurdum ve onları buluşturdum. Bizim belediye başkanlarımız bu buluşmalardan çok memnun oldular. Burada Belçikalı öğretmenler, belediye başkanları, encümenleri ve belediye memurları ile çok iyi münasebetlerimiz oldu.

Topluma Çok Hizmet Ettim.

Ben elimden geldiği kadar iyi bir yöneticilik yaptığımı düşünüyorum. Burada Müslüman toplumu olarak kurduğumuz dernekle iyi organize olmayı başardık. Kurduğumuz dernek toplumun burada hem kontrol edilmesi hem bazı manevi ihtiyaçlarının karşılanması, yönlendirilmesi ve daha birçok konuda önemli hizmetler sunmuştur.

Çok İyi Flamanca Öğrenemedim.

Belçika’da istediğim düzeyde Flamanca öğrenemedim. Flamanca normal iletişimi kuruyordum ama çok daha iyi bir dil bilgisine ulaşmak isterdim. Bu ülkede ömrümüz geçti. Her ne kadar bizim kendi ülkemiz olmasa da bu ülkede bir ömür harcadık. Bu ülkeyi de sevdik. Öyle olmasa bunca yıl buralarda kalınır kök salınır mı?

Vasiyetimdir; Beni vatanımda Toprağa Versinler.

Benim için vatan sevgisi başkadır. Ben vefat edince sakın beni buraya gömmesinler. Ben Türkiye’de doğdum, büyüdüm, atalarım orada, anam babamın mezarları orada, bende oraya gömülmek isterim. Bu benim vasiyetimdir. Çocuklarım, torunlarım bilsinler.